Populacyjny Program Wczesnego Wykrywania Raka Piersi

Dodane przez Profilaktyka piersi dnia lip 25, 2014 w Profilaktyka piersi | 0 komentarzy

Rak piersi stanowi główną przyczynę zgonów kobiet z powodów nowotworowych i jest najczęściej występującą postacią nowotworu złośliwego wśród Polek. Przyczyny występowania raka nie są do końca znane, jednak występuje kilka czynników, zwiększających ryzyko zachorowalności.

Wśród nich mogą być:

• wiek,
• obciążenie genetyczne (występowanie raka piersi w najbliższej rodzinie),
• wczesny wiek pokwitania,
• późny pierwszy poród,
• niekarmienie piersią,
• brak potomstwa,
• późna menopauza,
• długotrwała hormonalna terapia zastępcza lub mutacje genów BRCA1 i BRCA2,
• a nawet nieprawidłowa masa ciała.

Większości z tych okoliczności nie jesteśmy w stanie bezpośrednio zapobiec, stąd niezwykle istotna jest prawidłowa i przede wszystkim skuteczna profilaktyka.

Profilaktyka raka piersi polega przede wszystkim na przeprowadzaniu badań przesiewowych, pozwalających na jak najwcześniejsze wykrycie nowotworu, nawet przy braku widocznych objawów (profilaktyka wtórna). Zakłada ona każdorazowe wykonywanie badania piersi podczas wizyt u lekarza rodzinnego i ginekologa, badanie mammograficzne, ultrasonografię, samobadanie piersi, a także badania w ramach programów profilaktycznych.

Zgodnie z Narodowym Programem Zwalczania Chorób Nowotworowych (Ustawa z dnia 1 lipca 2005 roku o ustanowieniu programu wieloletniego „Narodowy program zwalczania chorób nowotworowych”, Dz. U. nr 143 poz. 1199 i 1200), od kilku lat realizowany jest w Polsce Populacyjny Program Wczesnego Wykrywania Raka Piersi, celem którego jest m.in. zmniejszenie zachorowalności i poprawa wykrywalności raka piersi u kobiet, poprzez zwiększenie dostępu do bezpłatnych badań profilaktycznych. Jest on skierowany do kobiet w wieku od pięćdziesiątego do sześćdziesiątego dziewiątego roku życia, posiadających ubezpieczenie społeczne, które w ciągu ostatnich dwóch lat nie przechodziły badania mammograficznego lub w ramach Programu otrzymały pisemne zalecenie ponownego wykonania badania po upływie dwunastu miesięcy oraz nie miały wcześniej stwierdzonego nowotworu piersi. Po otrzymaniu imiennego zaproszenia, należy skierować się do wyznaczonej placówki (lista poszczególnych punktów diagnostycznych znajduje się na stronach internetowych wojewódzkich ośrodków koordynujących Program oraz na stronach wojewódzkich oddziałów NFZ).

Program zakłada przeprowadzenie badania mammograficznego (I etap), polegającego na wykonaniu serii zdjęć piersi przy pomocy niewielkiej dawki promieni rentgenowskich, które są następnie analizowane przez lekarza radiologa (wynik jest gotowy do odbioru w ciągu dwóch tygodni). W przypadku stwierdzenia nieprawidłowych zmian, pacjentka zostaje skierowana na dalsze badania uzupełniające (II etap) wykonywane w ramach Programu, tj. USG piersi, biopsję cienkoigłową lub biopsję gruboigłową połączoną z badaniem histopatologicznym. Kobieta, u której stwierdzono raka piersi zostaje skierowana na leczenie.

Program wczesnego wykrywania raka piersi skierowany jest do kobiet zdrowych, nie mających objawów choroby, ani nie chorujących wcześniej na złośliwy nowotwór piersi. Kobiety, które odczuwają niepokojące objawy lub wykryły nieprawidłowości w obrębie piersi, w trakcie samodzielnego badania, powinny zostać zdiagnozowane w ramach ambulatoryjnej opieki specjalistycznej.