Diagnostyka zmian w piersi

Dodane przez Profilaktyka piersi dnia maj 19, 2022 w Profilaktyka piersi | 0 komentarzy

Według danych Światowej Organizacji Zdrowia w grudniu 2020 rak płuc został zdetronizowany z pozycji lidera przez raka piersi, będącym obecnie najczęściej diagnozowanym nowotworem na świecie. Dane są zatrważające – w przeciągu ostatnich 20 lat liczba zachorowań na raka piersi niemal się podwoiła.

Przewiduje się, że w tym roku lekarze przekażą taką właśnie diagnozę 12% swoich pacjentek. W Polsce pomimo rosnącej świadomości społecznej w zakresie profilaktyki, rozwoju medycyny i systematycznego zwiększania finansowania opieki nad pacjentami onkologicznymi, dane wskazują, iż sytuacja zdiagnozowanych kobiet pogarsza się z roku na rok.  OECD wskazało, że w 2020 r. 41,8 na 100 tys. kobiet zmarło na raka piersi w Polsce. Dla porównania w 2000 r. wskaźnik ten wynosił 30,2.

W przypadku nowotworów kluczową rolę odgrywa czas. Szybsza diagnoza daje pacjentce zdecydowanie lepsze rokowania wyleczenia. Dlatego też tak duży nacisk kładzie się na profilaktykę, aby umożliwić wykrycie raka w możliwie wczesnym etapie. Najprostszą zalecaną metodą jest samobadanie piersi. Każda kobieta po ukończeniu 20 roku życia powinna systematycznie przeprowadzać takie badanie, najlepiej podczas menstruacji. Poza oczywistymi guzkami i bólem istnieje szereg innych objawów, które powinny wzbudzić niepokój i zmobilizować do konsultacji ze specjalistą. Będą to zaczerwieniona lub pogrubiona skóra na piersi, obrzęk, asymetria lub powiększenie piersi, zmiany w kształcie, krwawienie lub wydzielina z brodawki, a szczególnie powiększone węzły chłonne pod pachami.

Obecnie najpopularniejszym badaniem diagnostycznym jest mammografia. Kobietom w wieku 50-70 i młodszym, będącym w tak zwanej grupie ryzyka, przysługuje darmowy program badań mammograficznych co 2 lata refundowany przez NFZ. Najskuteczniejszą wersją badania (94% czułości) jest aktualnie to z wykorzystaniem kontrastu. Dostępną nowością natomiast jest tzw. mammografia spektralna, skuteczna szczególnie w przypadku zmian niejednoznacznych, ocenie ich obszaru i kontrolowaniu po zastosowaniu chemioterapii.

Badaniem uzupełniającym jest USG piersi.  Pozwala ono na wykrycie zmian o wielkości od 5 mm. Ponieważ jest to badanie obrazowe, całkowicie nieinwazyjne, zalecane jest do wykonania między 5 a 10 dniem cyklu miesiączkowego, przez każdą kobietę raz w roku, po ukończeniu 18 lat. U tak młodych kobiet USG piersi jest wręcz uważane za diagnostykę wiodącą.

W przypadku wykrycia zmian lekarz kieruje pacjentkę na biopsję, mającą potwierdzić lub wykluczyć diagnozę. Onkolodzy podkreślają, że nie każda zmiana automatycznie oznacza najgorsze. Rak piersi rozpoznawany jest w jednej czwartej badanych przypadków, oczywiście jednak żadnych zmian nie należy lekceważyć. Coraz powszechniejsza staję się, skuteczniejsza od tradycyjnej cienkoigłowej, biopsja tkankowa.

Na popularności zyskuje również możliwość wykonania badań genetycznych pod kątem najczęstszych mutacji raka piersi i jajników, aby sprawdzić swoje ewentualne predyspozycje do zachorowania w przyszłości.